W ostatnim czasie mam wrażenie, że mój blog powinien zmienić nazwę na rozwiązanie umowy PZP 😉
Coraz częściej otrzymuję pytania w jaki sposób wykonawca może wypowiedzieć lub odstąpić od umowy zawartej na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych.
Jest to niestety wynikiem bardzo trudnej sytuacji rynkowej oraz dużej niechęci zamawiających do wprowadzania zmian w umowach. Zmian, które mają na celu urealnianie stawek wynagrodzenia należnych wykonawcom.
W dzisiejszym wpisie wyjaśnię czy, kiedy i na jakiej podstawie możliwe jest wypowiedzenie umowy o zamówienia publiczne przez wykonawcę.
Wśród zamawiających pokutuje bowiem przeświadczenie, że umowy takie są nierozwiązywalne. Postawa taka, choć z ich punktu widzenia jest zrozumiała, to jest błędna.
Czy wykonawca może rozwiązać umowę, jeśli w jej treści nie przewidziano jego prawa do odstąpienia lub wypowiedzenia?
W sprawach, które ostatnio do mnie trafiły klienci otrzymywali od zamawiających odpowiedzi o braku możliwości rozwiązania umowy.
Bardzo często w uzasadnieniach zawarte były następujące stwierdzenia:
Umowy w sprawach zamówień publicznych zawiera się na czas oznaczony a ich cechą jest trwałość. Co do zasady ustawa PZP nie przewiduje możliwości dowolnego rozwiązywania takich umów zarówno przez zamawiającego, jak i wykonawcę. Jeżeli umowa jest wykonywana należycie, to powinna obowiązywać do upływu terminu jej wykonywania.
Przywołana argumentacja pochodzi z kilku artykułów dostępnych w Internecie. Przytaczając korzystne dla siebie zdania zamawiający pomijają istotne okoliczności, które zawarte są zarówno w tych artykułach, przywołanych w nich orzeczeniach KIO oraz przepisach Prawa zamówień publicznych.
Czy zamawiający we wzorze umowy może postanowić, że przysługuje mu prawo wypowiedzenia umowy przy zachowaniu okresu wypowiedzenia?
Pierwszą kwestią pomijaną przez zamawiających jest to, że obowiązek zawierania umowy w sprawie zamówienia publicznego ma na celu przede wszystkim dyscyplinowanie zamawiającego.
Umowy są zawierane na czas oznaczony po to, aby unikać w sytuacji związania danego zamawiającego przez zbyt długi czas z tym samym podmiotem. Mogłoby to istotnie zakłócać konkurencję i dostęp do rynku dla nowych wykonawców.
Drugą kwestią jaką zamawiający pomijają jest to, że KIO w swoich orzeczeniach zakazuje wprowadzania do umów postanowień pozwalających zamawiającym na wcześniejsze rozwiązania umów.
Ma to na celu zachowanie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Gdyby bowiem zamawiający mogli rozwiązywać umowy w sposób dowolny, to zawsze mogliby rozwiązać umowę w sytuacji, gdyby „preferowana” przez zamawiających firma nie wygrała.
Prowadziłoby to do strat po stronie wykonawców, którzy wkalkulowują osiągniecie zysku w całym okresie umowy. Jej rozwiązanie w terminie wcześniejszym może powodować straty.
Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby w umowach były postanowienia pozwalające wykonawcom na wcześniejsze rozwiązanie umów. W praktyce się w nich nie znajdują z tego powodu, że wzory przygotowywane są przez zamawiających. W ich interesie nie jest wprowadzanie takich postanowień…
Jak rozwiązać umowę terminową zawartą na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych?
Nawet jeśli znajdziesz się z sytuacji, w której w Twojej umowie nie ma postanowień pozwalających na wypowiedzenie umowy zawartej na czas oznaczony (lub na odstąpienie od niej) to nie oznacza to, że nie możesz tego zrobić.
Możliwość rozwiązania umowy terminowej zawartej na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych wynika z przepisów Kodeksu cywilnego.
Przepisy, które regulują poszczególne rodzaje umów wskazują bowiem w jakich sytuacjach mogę być one rozwiązane.
Żaden przepis PZP nie reguluje tej kwestii w odmienny sposób. Żaden też nie zakazuje wypowiadania umów przez wykonawców (lub odstępowania od nich).
Przykłady wypowiedzenia umowy o zamówienie publiczne przez wykonawcę
Przykładowo w przypadku umowy zlecenie (umowy na świadczenie usług) możliwe to będzie zawsze z ważnych powodów.
Jeżeli zatem prowadzisz firmę transportową lub pielęgnujesz zieleń i zamawiający nie chce urealnić Twojego wynagrodzenia to możesz rozważyć, czy stanowi to ważny powód do rozwiązania umowy.
Podobnie w przypadku umowy na roboty budowlane.
Zmieniające się realia gospodarcze, wzrost cen materiałów, rosnące koszty pracy, również mogą być podstawą do odstąpienia przez Ciebie od umowy.
Podsumowując – jeśli zastanawiasz się czy jako wykonawca możesz rozwiązać umowę o zamówienie publiczne to odpowiedź jest twierdząca.
Nie ma przy tym znaczenia to, że zamawiający takiej okoliczności nie przewidział w umowie.
Bartosz Majda
adwokat
Photo by Tetiana SHYSHKINA on Unsplash
***
Unieważnienie umowy o zamówienie publiczne
Czy zdarzyła Ci się sytuacja, w której dowiedziałeś się, że Twój konkurent realizuje umowę dotyczącą zamówienia publicznego, o którym wcześniej nie słyszałeś?
Zaczynasz przeglądać TED lub BZP nerwowo zastanawiając się czy i kiedy przegapiłeś postępowanie. Nic nie znajdujesz [czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }