Co mogłoby się wydarzyć, aby udzielanie zamówień publicznych było bardziej przejrzyste i uczciwe? Często zadawałem sobie to pytanie, kiedy Klienci pytali mnie co nam da złożenie odwołania do KIO lub skargi na rozstrzygnięcie wydane przez KIO.
Może Ty też zastanawiałeś się co zrobić, gdy widziałeś, że zamawiający w postępowaniu dość mocno mija się z przepisami, co budziło poczucie niesprawiedliwości.
Odpowiedź na pozór wydaje się być łatwa – dochodzenie odszkodowania od zamawiającego za to, że nie wybrano Twojej oferty jako najkorzystniejszej.
Dochodzenie odszkodowania od zamawiającego – jak było?
Łatwo jednak do tej pory nie było.
Sądy powszechne bowiem dosyć często uznawały, że abyś mógł ubiegać się o odszkodowanie to wcześniej musiałbyś:
- skorzystać z odwołania do KIO;
- w razie niekorzystnego rozstrzygnięcia KIO musiałbyś wnieść skargę do sądu powszechnego.
Na tym etapie musiałoby zostać stwierdzone, że doszło do naruszenia przepisów PZP. Koszt niebagatelny, bo sięgający od 45 000 zł do 120 000 zł.
A to dopiero początek. W kolejnym kroku musiałbyś wnieść nową sprawę o odszkodowanie, w której konieczne byłoby wykazanie wysokość szkody.
Była to jedna z dwóch linii orzeczniczych, która niestety była dominująca.
Dochodzenie odszkodowania od zamawiającego – jak można według Sądu Najwyższego?
Jak zauważyłeś w ostatnim zdaniu użyłem słowa „była”. W zeszłym tygodniu stała się bowiem jedna z najwspanialszych rzeczy w ostatnim czasie, jeśli chodzi o zamówienia publiczne.
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie z którą:
Dochodzenie naprawienia szkody przez wykonawcę, którego oferta nie została wybrana wskutek naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r., poz. 1843) nie wymaga uprzedniego stwierdzenia naruszenia przepisów tej ustawy prawomocnym orzeczeniem Krajowej Izby Odwoławczej lub prawomocnym orzeczeniem sądu wydanym po rozpoznaniu skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej.
Co oznacza uchwała Sądu Najwyższego dla wykonawców?
Dzięki uchwale SN nie będziesz już musiał przechodzić długiej i żmudnej drogi, aby móc uzyskać odszkodowanie od zamawiającego za to, że w wyniku naruszenia przez niego przepisów PZP nie uzyskałeś zamówienia publicznego.
>>> Do kiedy zamawiający może uwzględnić odwołanie? Odwołanie do KIO – czy warto składać?
Możliwe jest złożenie przez Ciebie pozwu od razu o odszkodowanie. W jego ramach wykażesz naruszenie przepisów PZP jak i wysokość szkody.
Czy dochodzenie odszkodowania od zamawiającego jest realne?
Moje doświadczenia z dochodzeniem odszkodowania od zamawiającego związanego z brakiem wyboru oferty mojego klienta jako najkorzystniejszej są dobre. Korzystne dla Klienta rozstrzygnięcie uzyskaliśmy zanim zapadła przywołana przeze mnie uchwała SN. Jednak z uwagi na to, że wtedy uchwały SN nie było to nasza droga była znacznie dłuższa i wyglądała tak.
Zanim zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty wskazaliśmy mu podstawy do odrzucenia oferty konkurenta. Nie wdając się w szczegóły – konkurent w ramach jednej oferty zaoferował dwie ceny, co było naszym zdaniem złożeniem dwóch ofert.
Zamawiający nic nie zrobił z naszymi uwagami i wybrał ofertę konkurenta jako najkorzystniejszą. Nie przysługiwało nam odwołanie. Był to przetarg poniżej progów i nie było wtedy przesłanki pozwalającej na wniesienie odwołania na wybór najkorzystniejszej oferty.
Złożyliśmy więc wniosek do Urzędu Zamówień Publicznych (UZP) o przeprowadzenie kontroli. Kontrola potwierdziła, że wybór najkorzystniejszej oferty odbył się z naruszeniem przepisów PZP.
Postępowanie dotyczyło robót budowlanych, które w trakcie postępowania kontrolnego zostały wykonane w znacznej części. Nie pozostało nam nic innego jak wnieść odszkodowanie za szkodę poniesioną przez Klienta na skutek braku dokonania wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej.
>>> Czy można zmienić w umowie zamawiającym coś poza wynagrodzeniem? Zmiana wynagrodzenia w zamówieniach publicznych – nowe zasady
Po przeprawie przez dwie instancje, Sąd Okręgowy w Poznaniu uznał, że Klientowi przysługuje odszkodowanie obejmujące m. in. zysk jaki został przez niego skalkulowany za realizację tego zamówienia publicznego.
Dochodziliśmy roszczenia częściowego i teraz jesteśmy w trakcie postępowania o kolejną część.
Odszkodowanie od zamawiającego – podsumowanie
Jak widzisz powyżej droga do dochodzenia odszkodowania od zamawiającego za błędy w przetargu była dość długa. Dzięki uchwale SN ulegnie znacznemu skróceniu.
Moim zdaniem dzięki uchwale SN staną się dwie pozytywne rzeczy.
Po pierwsze, wykonawcy będą mieli większą możliwość ochrony swoich praw. Zyskają w tym celu nowe/stare narzędzie w postacie możliwości dochodzenia odszkodowań za szkodę powstałą w wyniku działań lub zaniechań zamawiającego.
Po drugie, zamawiający znacznie uważniej podchodzić będą do zgłaszanych przez Ciebie uwag, gdyż będą musieli liczyć się z roszczeniami odszkodowawczymi. Dzięki temu powinno znacznie zmniejszyć się zjawisko faworyzowania ulubionych wykonawców, co w przypadku postępowań poniżej progów unijnych było praktyką nagminną.
Do pełni szczęścia brakuje już tylko uzasadnienia uchwały SN. Będzie z niego wynikać kiedy jednak postępowanie przez KIO powinno być przeprowadzone i kiedy będzie można je pomijać.
Bartosz Majda
adwokat
Zdjęcie Karolina Grabowska pochodzi z Pexels
***
Czy zamawiający może zmieniać warunki udziału w postępowaniu?
Wyobraź sobie, że wygrałeś postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. Nikt nie wniósł odwołania.
Zamawiający przesyła Ci projekt umowy, który podpisujesz, odsyłasz mu i ustalasz szczegóły dotyczące rozpoczęcia realizacji umowy.
Ba, masz ustalony termin podpisania protokołu przekazania terenu na poniedziałek rano [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }